Trước tình hình vừa qua, nhất là những ngày gần đây, giá cả một số mặt hàng trong nước tăng, do giá xăng dầu thế giới tăng, chiều 14/3, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đã họp trực tuyến và trực tiếp với một số bộ ngành, địa phương về công tác điều hành giá một số mặt hàng quan trọng, thiết yếu như xăng dầu, nguyên, nhiên vật liệu, sắt thép, phân bón, nông sản, dịch vụ vật tư y tế...
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu đối với các mặt hàng nhà nước định giá, trước mắt không xem xét tăng giá, đặc biệt là các dịch vụ công. Đối với những mặt hàng nhà nước không định giá, Phó Thủ tướng yêu cầu kiểm soát chặt chẽ các yếu tố hình thành giá; kiểm tra chặt chẽ những trường hợp có dấu hiệu bất thường, những mặt hàng tác động lớn đến đời sống của nhân dân, đặc biệt là người nghèo. Xử lý nghiêm các trường hợp găm hàng để trục lợi trái luật.
.jpg)
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái yêu cầu các Bộ, ngành điều hành giá linh hoạt, hiệu quả. Ảnh: Trần Nam
Mặt bằng giá vẫn được kiểm soát
Báo cáo tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Tài chính Tạ Anh Tuấn cho biết, trước những biến động về giá một số hàng hóa, nguyên nhiên vật liệu trên thế giới cùng với diễn biến dịch bệnh còn phức tạp, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó Thủ tướng - Trưởng ban Chỉ đạo điều hành giá đã có các văn bản chỉ đạo tổ chức triển khai thực hiện đồng bộ các giải pháp, biện pháp về quản lý, điều hành để bình ổn giá, hạn chế những biến động của mặt bằng giá gây tác động tiêu cực đến phát triển kinh tế xã hội, hoạt động sản xuất kinh doanh và đời sống nhân dân. Tình hình thực tế trong hơn 2 tháng đầu năm cho thấy Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các Bộ, ngành địa phương đã chủ động nắm bắt tình hình và có các giải pháp kịp thời.
Mặt bằng giá cơ bản được kiểm soát, các giải pháp, biện pháp quản lý điều hành giá đã và đang được các Bộ, ngành, địa phương tích cực triển khai thực hiện, bước đầu đã có được những kết quả nhất định. Cụ thể, công tác điều hành giá xăng dầu đã đã bám sát diễn biến giá xăng dầu thế giới, nguồn cung xăng dầu đã được Bộ Công Thương chỉ đạo khắc phục; Bộ Tài chính, Công thương đã kịp thời tham mưu đề xuất các giải pháp, cơ chế quản lý để bình ổn giá trong nước. Tại địa phương đã có những biện pháp cụ thể để tăng cường quản lý giá trên địa bàn, tháo gỡ khó khăn cho sản xuất kinh doanh. Một số doanh nghiệp phân phối là các chuỗi siêu thị lớn cũng chủ động tích cực tham gia bình ổn giá một số mặt hàng thiết yếu cho đời sống nhân dân; Một số doanh nghiệp sản xuất kinh doanh đã có những động thái tiết giảm một số khoản chi phí chưa cần thiết để tránh tác động tăng giá hàng hóa, dịch vụ.
Thứ trưởng Bộ Tài chính Tạ Anh Tuấn trình bày báo cáo về công tác điều hành giá trong thời gian qua.
Ảnh: Trần Nam
Tuy nhiên, trước những diễn biến giá cả hàng hóa, nguyên vật liệu trên thế giới tiếp tục gia tăng tạo áp lực rất lớn đến chi phí sản xuất, nguồn cung nên có khả năng công tác quản lý điều hành giá đến cuối năm sẽ rất khó khăn. Do đó, Bộ Tài chính đề xuất với Chính phủ một số giải pháp quan trọng để điều hành các mặt hàng thiết yếu như xăng dầu, khí hóa lỏng (LPG), vật liệu xây dựng…; Trong đó, vai trò của Bộ Công Thương là cần có các giải pháp điều hành để ổn định nguồn cung thị trường, chỉ đạo cơ quan quản lý thị trường tăng cường công tác kiểm tra, xử lý nghiêm các vi phạm. Bộ Tài chính tổ chức giám sát việc chấp hành pháp luật về kê khai giá, có biện pháp công khai thông tin về giá kê khai.
Riêng đối với mặt hàng xăng dầu, Bộ Công Thương cần tổ chức nắm bắt những dự báo giá thế giới để có phương án điều hành giá xăng dầu trong nước phù hợp, sử dụng công cụ quỹ bình ổn giá hợp lý linh hoạt để hạn chế mức tăng giá xăng dầu trong nước trong các kỳ điều hành có biến động lớn. Đồng thời tổ chức thực hiện và chỉ đạo các địa phương tăng cường công tác kiểm tra, kiểm soát thị trường, xử lý nghiêm các hành vi đầu cơ, găm hàng, lợi dụng diễn biến giá xăng dầu để tăng giá hàng hóa, dịch vụ bất hợp lý. Bộ Tài chính đẩy nhanh tiến độ hoàn thiện quy trình để sớm trình UBTVQH giải pháp về thuế bảo vệ môi trường đối với xăng dầu trong tháng 3/2022. Riêng UBND các tỉnh, thành phố nơi có đường biên giới tăng cường công tác chống buôn lậu khi giá xăng dầu thấp hơn một số nước khi thực hiện giảm thuế bảo vệ môi trường.
Trên cơ sở đánh giá diễn biến mặt bằng giá hàng hóa, dịch vụ trong thời gian qua, dự báo CPI tháng 3 có thể tiếp tục ở mức cao do chịu tác động chủ yếu từ giá xăng dầu tăng. Tuy nhiên, dự báo CPI bình quân 3 tháng đầu năm sẽ ở mức từ 2 – 2,1% và vẫn nằm trong kịch bản điều hành giá đã đề ra từ đầu năm.
Theo ước tính của Bộ Tài chính, nếu giả định CPI các tháng còn lại tăng đều một tỷ lệ như nhau so với tháng trước thì trong 9 tháng còn lại, CPI mỗi tháng còn dư địa tăng 0,5% để đảm bảo mục tiêu kiểm soát lạm phát khoảng 4%. Trước diễn biến giá xăng dầu tăng cao, việc kiểm soát chặt chẽ các mặt hàng chịu tác động từ giá xăng dầu là rất cần thiết để kịp thời xử lý tình trạng lợi dụng tăng giá bất hợp lý.
Cần phối hợp chặt chẽ để có biện pháp ứng phó hiệu quả
Sau khi nghe báo cáo của Bộ Tài chính, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đề nghị các bộ ngành địa phương thảo luận, đánh giá tình hình tháng 3, quý II và những tháng cuối năm để có biện pháp điều hành sát thực tế, khả thi, hiệu quả, đảm bảo kiểm soát được giá theo các mục tiêu đề ra.
Đánh giá về diễn biến giá cả thời gian qua, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho rằng, vừa qua sự thay đổi không tích cực về giá, nhất là giá xăng dầu đã diễn ra quá nhanh, nằm ngoài dự đoán của chúng ta. Do đó, các bộ ngành, địa phương cần phối hợp chặt chẽ hơn nữa để điều hành giá các mặt hàng thiết yếu.
Về điều hành giá xăng dầu, Thứ trưởng Bộ Công Thương Đỗ Thắng Hải cho biết, từ đầu năm 2022 đến nay, nhờ có Quỹ Bình ổn giá xăng dầu chúng ta đã kìm được mức tăng của giá xăng dầu trong nước so với thế giới. Nếu như giá xăng dầu thế giới biến động từ 44-60% (tùy mặt hàng) thì ở Việt Nam chỉ biến động trên 20-39%.
Thông tin về công tác bảo đảm nguồn cung xăng dầu trong nước, Thứ trưởng Đỗ Thắng Hải khẳng định, trong tháng 3 cơ bản chúng ta đáp ứng được nhu cầu sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp và người dân.
Để bảo đảm nguồn cung trong quý II, Bộ Công Thương đã giao cho 10 doanh nghiệp đầu mối nhập khẩu xăng dầu. Nếu không có diễn biến quá bất thường, chúng ta vẫn đảm bảo được nguồn cung. Bộ Công Thương sẽ tiếp tục bàn bạc với các nhà sản xuất xăng dầu trong nước để có biện pháp phù hợp để đáp ứng nguồn cung trong Quý III.
Đồng tình với quan điểm này, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Bùi Hồng Minh cho rằng, trong tình huống này, các bộ ngành phải chủ động, xây dựng các kịch bản xấu nhất, phối hợp chặt chẽ để có biện pháp ứng phó hiệu quả.
Về diễn biến chỉ số giá tiêu dùng, Tổng cục trưởng Tổng cục Thống kê Nguyễn Thị Hương cho biết, qua phân tích diễn biến tốc độ tăng CPI tại một số nước thế giới và so sánh với diễn biến trong nước, có thể khẳng định “chúng ta đã tránh được bão giá”.
Theo bà Hương, tuy chúng ta chịu tác động lớn của giá xăng dầu, nhưng trong giỏ hàng, quyền số mặt hàng xăng dầu không cao như các nước, chỉ chiếm hơn 3%. Bên cạnh đó, chúng ta có trụ đỡ về lương thực thực phẩm, chủ động được nguồn cung, cân đối được cung cầu. Đồng thời, chúng ta đã ban hành và thực hiện một loạt các giải pháp giảm thuế đã được áp dụng nên đã kìm được mức tăng CPI.
Phát biểu tại cuộc họp, lãnh đạo các bộ, ngành, địa phương (Nông nghiệp và phát triển nông thôn; Giao thông vận tải, Xây dựng, Y tế, thành phố Hà Nội, thành phố Hồ Chí Minh, Đà Nẵng, Lạng Sơn,...) bày tỏ thống nhất cao với các nhận định, giải pháp nêu trong báo cáo của Bộ Tài chính. Khẳng định, với những giải pháp đã triển khai, chúng ta cơ bản vẫn kiểm soát được mặt bằng giá.
Đồng thời, các ý kiến cũng nhấn mạnh một số nội dung liên quan đến việc bảo đảm nguồn cung lương thực, thực phẩm; quản lý giá dịch vụ vận tải (hàng không, hàng hải, đường bộ), vật liệu xây dựng, trang thiết bị y tế; công tác điều hành giá một số mặt hàng thiết yếu tại các địa phương,...
Đại diện các bộ ngành, địa phương cũng nêu một số giải pháp nhằm thực hiện hiệu quả công tác điều hành giá trong thời gian tới như: Tiếp tục chủ động vào cuộc, theo dõi sát diễn biến giá cả thị trường để sẵn sàng các biện pháp ứng phó; tăng cường các hoạt động thanh tra, kiểm tra, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật về giá; tăng cường tuần tra, kiểm soát, ngăn chặn tình trạng xuất nhập hàng hóa trái phép qua biên giới. Công khai các trường hợp vi phạm trên phương tiện thông tin đại chúng…
Các ý kiến cũng đề nghị các cơ quan báo chí, truyền thông tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền về công tác điều hành giá đối với các mặt hàng thiết yếu để người dân hiểu, đồng thuận, không gây nhiễu loại thị trường, tạo nên những hiệu ứng không đáng có.
Toàn cảnh - Ảnh: Trần Nam
Kiểm soát chặt chẽ giá các mặt hàng thiết yếu
Phát biểu kết luận cuộc họp, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái đánh giá cao sự vào cuộc tích cực của các bộ ngành, địa phương trong công tác điều hành giá. Căn cứ thực tế và quy định của pháp luật đã triển khai nhiều giải pháp quản lý, tăng cường hỗ trợ doanh nghiệp sản xuất. Qua đó đã đảm bảo nguồn cung và giá các mặt hàng thiết yếu, đáp ứng nhu cầu của nền kinh tế và người dân.
Tuy nhiên, Phó Thủ tướng nhận định, sức ép từ biến động giá xăng dầu các mặt hàng thiết yếu trên thị trường thế giới, cũng như những chính sách tiền tệ, tài khóa của các nước đang gây áp lực lớn đối với công tác điều hành giá ở trong nước. Do đó, Phó Thủ tướng yêu cầu trong thời gian tới, các Bộ, ngành cần tập trung thực hiện hiện tốt các chỉ đạo về điều hành giá tại Văn bản số 882/VPCP-KTTH ngày 10/2/2022 và Thông báo số 65/TB-VPCP ngày 2/3/2022 của Văn phòng Chính phủ. Thực hiện tốt các giải pháp điều hành giá trong tháng 3 và quý II/2022, có kế hoạch chi tiết, giao nhiệm vụ cụ thể cho các đơn vị chức năng trong hệ thống để đẩy mạnh thực hiện các giải pháp điều hành giá.
Các bộ, ngành tiếp tục theo dõi diễn biến tình hình, tác động của cuộc khủng hoảng giữa Nga và Ukraine đối với giá cả xăng dầu thế giới và các mặt hàng thiết yếu, qua đó đánh giá các tác động đối với thị trường trong nước để đề ra các kịch bản ứng phó phù hợp.
Đối với công tác điều hành giá xăng dầu, Phó Thủ tướng Lê Minh Khái nhấn mạnh: Đây là mặt hàng thực hiện bình ổn giá. Chúng ta có Quỹ bình ổn, nhưng thời gian qua đã chi ra để kìm tốc độc tăng giá xăng dầu nhiều nên dư địa để điều chỉnh không còn. Trên cơ sở đề xuất của liên bộ Tài chính, Công Thương, Chính phủ đã thông qua Nghị quyết trình Ủy ban Thường vụ Quốc hội xem xét quyết định giảm 50% thuế bảo vệ môi trường đối với các mặt hàng xăng, dầu. Nếu được thông qua, chúng ta sẽ điều hành xăng dầu theo giá cơ sở mới từ tháng 1/4/2022. Tuy nhiên, Phó Thủ tướng yêu cầu các địa phương phối hợp với lực lượng quản lý thị trường và các cơ quan bảo vệ pháp luật tăng cường kiểm tra, kiểm soát, chống thẩm lậu xăng dầu qua biên giới vì khi giảm tới 50% thuế bảo vệ môi trường thì giá xăng dầu của Việt Nam sẽ thấp hơn các nước xung quanh.
Phó Thủ tướng Lê Minh Khái lưu ý các bộ ngành, địa phương căn cứ vào chức năng quản lý nhà nước, các địa phương quản lý địa bàn theo chức năng, nhiệm vụ và thẩm quyền được giao để quản lý chặt chẽ từng mặt hàng cụ thể theo đúng quy định của pháp luật về giá, đồng thời đảm bảo nguồn cung để tránh tình trạng “khan hàng, sốt giá”. Theo đó, các bộ ngành, địa phương phải hết sức sát sao, nắm chắc tình hình, thực hiện các biện pháp điều hành giá linh hoạt, sáng tạo, hiệu quả, gắn liền với tăng cường kiểm tra, kiểm soát, xử lý nghiêm các trường hợp vi phạm pháp luật về giá. Những vấn đề vượt quá chức năng, nhiệm vụ được giao thì báo cáo cấp có thẩm quyền xem xét, quyết định.
“Mục tiêu trọng tâm là phải kiểm soát chặt chẽ giá các mặt hàng thiết yếu (xăng dầu, LPG; thép xây dựng, xi măng; dịch vụ vận tải; thức ăn chăn nuôi, thịt lợn, gạo; vật tư trang thiết bị y tế…) theo đúng quy định của pháp luật về giá) theo đúng quy định của pháp luật” – Phó Thủ tướng nhấn mạnh.
Về công tác thông tin tuyên truyền, công khai thông tin về giá, Phó Thủ tướng nhấn mạnh, thông tin phải kịp thời. Ông yêu cầu các cơ quan quản lý nhà nước phải chủ động cung cấp thông tin cho các cơ quan báo chí, truyền thông để tuyên truyền cho người dân hiểu. Không để xảy ra tình trạng thiếu thông tin dẫn đến cách hiểu không đúng, hành động không đúng, gây hoang mang trong dư luận.
Phó Thủ tướng yêu cầu, trước mắt trong thời điểm hiện tại không xem xét tăng giá đối với những mặt hàng Nhà nước định giá, đặc biệt là các dịch vụ công và các bộ, ngành chuẩn bị các phương án để xem xét điều chỉnh vào thời điểm thích hợp.
Đối với những mặt hàng nhà nước không định giá, Phó Thủ tướng yêu cầu kiểm soát chặt chẽ các yếu tố hình thành giá; kiểm tra chặt chẽ những trường hợp có dấu hiệu bất thường, những mặt hàng tác động lớn đến đời sống của nhân dân, đặc biệt là người nghèo. Xử lý nghiêm các trường hợp găm hàng để trục lợi trái luật.
Phó Thủ tướng yêu cầu Ngân hàng nhà nước và các bộ ngành điều hành linh hoạt, bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô, kết hợp hài hòa chính sách tài khóa, tiền tệ, không gây tác động tiêu cực đối với kiểm soát giá.
Trích nguồn
Mộc Lan
